Remco Vlaanderen

Radio DOM

Remko Scha is kunstenaar en onderzoeker. Hij heeft een automatische gitaar-band geconstrueerd ('The Machines'), een beeld-generatie-algoritme ontworpen ('Artificial'), en een taalverwerkings-model ontwikkeld ('Data-Oriented Parsing'). Ook werkt hij als DJ bij het Amsterdamse (illegale) station 'Radio 100'.

In het 'Institute of Artificial Art Amsterdam' (IAAA) werkt Remko Scha samen met de kunstenaar/electrotechnicus Arthur Elsenaar, die zich gespecialiseerd heeft op een nieuwe kunstvorm: de 'computergestuurde gelaatsexpressie'. Zijn videowerk 'The Varieties of Human Facial Expression' bijvoorbeeld, exploreert de diversiteit van mogelijkheden van de menselijke gelaatsuitdrukking: Elsenaar's gezichtsspieren worden gestimuleerd door computergestuurde elektrische pulsen. Een algoritme bepaalt in welke configuraties de spieren samengetrokken worden. 4096 verschillende gelaatsuitdrukkingen (de meeste lijken nogal vreemd en zouden zonder kunstmatige stimulering niet mogelijk zijn) volgen elkaar in snel tempo op.

Recentelijk zijn Remko Scha en Arthur Elsenaar begonnen met een serie projekten waarin automatische radiostations gebruikt worden als medium voor algoritmische kunst. Ze bouwen daarbij voort op het radio-verleden van Elsenaar, die jarenlang zijn eigen piraat-station gehad heeft, en de zenders maakte voor talrijke illegale radio- en televisie-stations in heel Nederland. Voor Panorama 2000 ontwikkelden ze 'Radio Dom': een radiostation dat 24 uur per dag een geluids-panorama uitzendt.

Het materiaal voor deze toevals-compositie wordt geleverd door acht computer-gestuurde surveillance-microfoons die zijn gemonteerd op de Domtoren. De microfoons scannen continu de binnenstad van Utrecht op zoek naar bruikbare geluidsbronnen. De acht signalen worden automatisch in real time gemixt tot een geluidslandschap dat uitgezonden wordt door een radiozender die zich op de Domtoren bevindt - de perfekte locatie voor een alternatieve FM-zender. Alle inwoners van Utrecht kunnen 'Radio Dom' ontvangen. En elders ter wereld kan er via het Internet naar geluisterd worden.

De Domtoren lijkt tijdens Panorama 2000 te zijn getransformeerd tot een sensitief object met oren en ogen gericht op de omringende wereld. Na 'Radio Dom' klinkt Utrecht waarschijnlijk nooit meer hetzelfde. Hoe interpreteert de computer de hectische geluiden van Utrecht tijdens het spitsuur? Wat is het geluid van Utrecht om vijf uur 's ochtends wanneer de stad nog slaapt? Radio Dom reconfigureert de toevallige geluiden van de stad tot een nieuwe geluidsomgeving. Een hybride soundscape waarin je volledig kunt opgaan, of niet - de keuze is aan de luisteraar.